علی موذنی

انعطافِ عناصر داستان

من همیشه گفته ام که عناصر داستان قابلیت انعطاف دارند و می توان از آن ها برای نوشتن داستان در هر مکتبی استفاده کرد، هر چند بسته به هر نوع جهان بینی ، ممکن است بعضی از این عناصر بیشتر مورد استفاده قرار بگیرند و بعضی کمرنگ شوند. مثلا زمانی که انواع داستان های رئالیستی رونق داشت، طرح داستان بسیار حائز اهمیت بود و زمانی که داستان نویسی مدرن رواج پیدا کرد، طرح داستانی از رونق افتاد و شخصیت پردازی بر دیگر عناصر داستان غالب شد. و این تغییرات ضرورت دیدگاه حاکم بر مکاتب مختلف بوده است. اما همین عناصر داستانی در همۀ مکاتب حضور دارند. شما نمی توانید شخصیت را از داستان بگیرید یا از طرح داستان به کل غافل شوید. می توانید تا حد یک الگوی کلی تقلیلش بدهید ، اما نمی توانید حذفش کنید. باید متوجه باشیم که هر یک از این عناصر با حواس مخاطب سر و کار دارند و عواملی اند که به برخورد مخاطب با داستان شکل می دهند. مخاطب باید برای خواندن داستان انگیزه داشته باشد و هنر داستان نویس در این است که بتواند از این حواس به بهترین شکل استفاده کند.